زبان html چیست و چگونه آن را بیاموزیم؟

در صورتی که شما کمی با دنیای وب و کدنویسی آشنا باشید، احتمالا بارها و بارها نام html را شنیده‌اید. ایا می‌دانید این زبان برنامه نویسی دقیقا چیست و چه کاربردی دارد؟ آیا برای طراحی سایت و ورود به دنیای دیجیتال یادگیری این زبان الزامی است؟ یادگیری این زبان سخت است؟ با ما همراه شوید تا با زبانی ساده به تمامی این سوال‌ها پاسخ داده و بیشتر با زبان html آشنا شویم.

زبان html به بیان ساده

اگر بخواهیم این زبان برنامه نویسی را به طور ساده و در یک مثال به شما توضیح دهیم، می‌توانیم آن را به اسکلت اولیه در ساختمان سازی تشبیه کنیم. در واقع فرقی نمی‌کند که شما یک آسمان خراش چند ده طبقه و یا یک منزل ویلایی ساده می‌سازید، در قدم اول نیاز دارید که اسکلت، قالب و بدنه اصلی آن را بسازید. زبان html در طراحی سایت دقیقا مشابه با همان اسکلت اولیه ساختمان است که قالب اصلی آن را آماده می‌کند. این زبان باعث می‌شود به کمک تگ‌ها ساختار کلی سایت خود را تهیه کنید. برای مثال مکان هدر، فوتر و یا منو را مشخص خواهید کرد. برای طراحی هر سایتی شما دو مرحله را باید انجام دهید:

• در مرحله اول با استفاده از زبان html آن را ساختار بندی و قالب بندی می‌کنید.
• در مرحله دوم با استفاده از css جذابیت‌های ظاهری به آن اضافه خواهید کرد.

بنابراین در طراحی هر سایت، شما نیاز به استفاده از اچ تی ام ال دارید.

زبان html دقیقا چیست؟

بعد از آن که به طور کلی با مفهوم html آشنا شدیم، می‌خواهیم بدانیم که این زبان دقیقا چیست و چگونه کار می‌کند. قبل از هر چیز باید بدانیم که زبان html یک زبان برنامه نویسی نیست. این زبان یک زبان نشانه گذاری است که ساختار محتوا در سایت را تعریف می‌کند. در این زبان مانند زبان‌های برنامه نویسی خبری از دستورات، حلقه‌ها و فاکتورهای دیگر نیست. بلکه همان طور که از نام آن پیدا است، شما از نشانه‌ها استفاده می‌کنید. در این زبان شما از Tagها برای ساخت لینک‌ها، پاراگراف‌ها، لیست‌ها، جداول و عکس‌ها و مشخص کردن مکان آن‌ها استفاده خواهید کرد و می‌توانید صفحات وب را اسکلت بندی کنید. در واقع عنصر اصلی در این زبان، تگ‌ها هستند که می‌توانید به کمک آن‌ها قالب اصلی سایت خود را آماده کنید. در واقع می‌توان گفت این زبان برای ساختاردهی به محتوا در هر سایتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

زبان html مخفف چیست و چه معنایی دارد؟

عبارت html در واقع مخفف کلمات Hyper Text Markup Language به معنای زبان نشانه گذاری ابرمتن است. ابرمتن به معنای متنی است که دارای ارجاع به متن‌های دیگر باشد. در واقع با استفاده از این ارجاعات کاربران می‌توانند به صفحات دیگر و بخش‌های دیگر دسترسی پیدا کنند. ابرمتن در واقع یک روش است که می‌توان به کمک آن در میان صفحات وب نقل مکان کرد. خاصیت هایپر بودن این زبان نیز به این معنا است که حالت خطی نداشته و می‌توان با کلیک بر روی هر بخش به آن منتقل شد. با مفهوم نشانه گذاری نیز در قسمت بالا آشنا شدیم و همان طور که گفتیم مهم‌ترین بخش در زبان html تگ‌های آن هستند. در واقع تگ متن‌های داخل خود را نشانه گذاری کرده و زمانی که انجام دستورات به این تگ‌ها برسد، نشانه آن را تشخیص داده و کار لازم را انجام می‌دهد.

تگ‌های این زبان در میان دو علامت بزرگ‌تر، کوچک‌تر و یا در واقع دو پرانتز زاویه دار قرار می‌گیرند. شما می‌توانید هر چیزی از عکس، فیلم و متن را داخل این تگ‌ها قرار دهید. تگ‌ها کاربردهای مختلفی داشته و کارهای مختلفی انجام می‌دهند. در صورتی که شما بتوانید مفاهیم این نشانه‌ها را یاد بگیرید، در واقع آموزش زبان html تا حد زیادی انجام شده است. برای مثال ساده‌ترین تگ، تگ شکل دهی به متن‌ها است. تگ <b> باعث می‌شود که متن مورد نظر به صورت بولد و درشت نوشته شود. وقتی شما یک صفحه را در مرورگر خود باز می‌کنید، تگ‌ها دیده نمی‌شود اما تاثیرات آن قابل مشاهده است.

تاریخچه html

اولین نسخه زبان html به اوایل دهه هشتاد شمسی توسط تیم برنزرلی برمی‌گردد. این زبان تنها دارای 18 تگ بود. از آن زمان به بعد این زبان نشانه گذاری تغییرات بسیاری کرد و تگ‌های زیادی به آن اضافه شد. رایج‌ترین نسخه این زبان html 4.01 بود که در سال 1378 به عنوان یک زبان استاندارد معرفی شد. بزرگ ترین و بهترین به روز رسانی این زبان نیز در سال 1392 با عنوان html5 معرفی شد. در این به روز رسانی تگ‌های معنادار و پرکاربردی مانند <article>، <footer > و <header> نیز استفاده شد.

مزایا و معایب زبان html

این زبان نشانه گذاری برای طراحی سایت، مزیت‌ها و محدودیت‌هایی دارد که بهتر است قبل از یادگیری آن‌ها را بدانید.

مهمترین مزایای این زبان را می‌توان موارد زیر در نظر گرفت:

• در تمامی مرورگرها قابلیت اجرا دارد.
• یادگیری آن آسان و لذت بخش است.
• یک زبان متن باز بوده و دسترسی به آن و تگ‌هایش رایگان است.
• با زبان‌های سمت سرور مانند php به خوبی ادغام می‌شود.

از جمله معایب و محدودیت‌های این زبان نیز می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• در پشتیبانی از مرورگرهای قدیمی ضعف دارد.
• به دلیل نبود قواعد منطقی برنامه نویسی، برای هر صفحه نیاز به طراحی جداگانه وجود دارد.
• استاتیک است و برای تعامل با کاربر به زبان‌های سمت سرور وابستگی دارد.

رابطه زبان html با دیگر زبان‌های برنامه نویسی مانند جاوا اسکریپت و css چیست؟

Html در کنار دیگر زبان‌های برنامه نویسی مانند جاوا اسکریپت و css هسته‌های اصلی سایت را تشکیل می‌دهند. با توجه به توضیحات بالا احتمالا تا حد زیادی به رابطه این زبان‌ها با یکدیگر پی برده باشید. زبان html تنها ساختار و بدنه اصلی سایت را شکل داده و اجازه اضافه کردن جذابیت‌های ظاهری به آن را نمی‌دهد. در دنیای دیجیتالی امروز که از هر ترفندی برای پیشی گرفتن از رقبا استفاده می‌شود، بدون شک یک سایت استاتیک و بدون جذابیت ظاهری شانس چندانی برای موفقیت ندارد. از این رو یک سایت زمانی به موفقیت دست پیدا خواهد کرد که در کنار زبان‌های برنامه نویسی دیگر قرار گرفته و از آن‌ها در طراحی استفاده شود.

اگر بخواهیم فرایند طراحی سایت به کمک این زبان‌ها را مشخص کنیم، می‌توانیم زبان html را به یک انسان برهنه توصیف کنیم که دارای یک قالب و چهارچوب انسانی است. زبان css به آن لباس‌های شیک و زیبا پوشانده و آن را آرایش و آراسته می‌کند. جاوا اسکریپت نیز به آن قابلیت حرکت کردن و صحبت کردن را خواهد داد. بنابراین رابطه این زبان نشانه گذاری با دیگر زبان‌های طراحی سایت را می‌توان در سه مورد زیر خلاصه کرد:

1. زبان html به کمک تگ‌های از پیش تعیین شده باعث می‌شود قالب اصلی سایت را بسازید.
2. با استفاده از CSS می‌توانید رنگ‌ها را تغییر دهید، عناصر مختلف را جابجا کنید و فونت‌ها را تغییر داده و سایت را به یک شکل ظاهری مطلوب و زیبا برسانیم.
3. جاوا اسکریپت به شما این امکان را می‌دهد که سایت را از حالت استاتیک به حالت پویا درآورده و عناصر تعاملی مانند گالری عکس، صفحات POP UP و اسلایدرها را به آن اضافه کنید.

زبان html چه کاربردهایی دارد؟

آیا کاربرد زبان html تنها محدود به طراحی و ساخت صفحات وب است؟ بدون شک خیر! این زبان کاربردهای متنوع و مختلف دیگری مانند ناوبری اینترنتی، ساخت سند وب، ایجاد تصاویر واکنش گرا، ذخیره سازی سمت کلاینت و غیره دارد. در ادامه با برخی از مهم‌ترین این کاربردها آشنا خواهیم شد.

اپلیکیشن HTML

این برنامه یعنی اپلیکیشن مبتنی بر ویندوز است که حاوی کدهای اچ تی ام ای و اچ تی ام ال پویا است. علاوه بر این زبان از یک زبان اسکریپت نویسی سازگار با اینترنت اکسپلولر نیز استفاده می‌شود.

تصاویر واکنش گرا سمت وب

با استفاده از زبان html می‌توان کوئری‌هایی تنظیم کرد که تصاویر در آن واکنش گرا باشند. با استفاده از صفت Srcset و ترکیب آن با عناصر picture می‌توان می‌توان نحوه رندر کردن یک تصویر توسط مرورگر به طور کامل در سمت کاربر انجام شود.

ذخیره سازی سمت کلاینت

تا مدت‌ها پیش امکان ذخیره سازی داده‌های مرورگر کاربر در طول جلسات امکان پذیر نبود. برای دست یابی به چنین کاری، یا باید از کوکی‌های سمت کاربران استفاده می‌شد و یا زیر ساخت‌هایی سمت سرور فراهم آورده می‌شد. اما در نسخه html5 می‌توان با استفاده از index DB و local Storage  این قابلیت را فراهم آورد.

امکان توسعه بازی

قبل از به روز رسانی html5، توسعه بازی تنها توسط Silver light و Flash امکان پذیر بود. امروزه چون مرورگرهای مختلف از ملزومات جدید اچ تی ام ال 5 مانند جاوا اسکریپت و CSS3 پشتیبانی می‍کنند، از این زبان نیز می‌توان برای توسعه بازی‌ها استفاده کرد.

کاربرد در قابلیت‌های آفلاین

HTML5 دارای قابلیت ذخیره سازی موقت اپلیکیشن است که نحوه مدیریت آن در حالت آفلاین توسط مرورگر تعیین می‌شود. در واقع در صورت قطع اینترنت وب اپلیکیشن می‌تواند همچنان در حالت اجرا باقی مانده و به کار خود ادامه دهد.

HTML5 جدیدترین نسخه از این زبان نشانه گذاری

همان طور که در بخش‌های بالاتر نیز به آن اشاره شد، بعد از اولین نسخه از این زبان نشانه گذاری تنها با 18 تگ، این زبان دست خوش تغییرات بسیار شد و نسخه‌های مختلفی از آن توسط فعالان حوزه وب و کد نویسی معرفی شده است. جدیدترین نسخه این زبان در حال حاضر HTML5 است که توانست تا حد بسیار زیادی معایب و نقطه ضعف‌های نسخه‌های پیشین خود را از میان بردارد. این نسخه بیش از صدها تگ دارد و کاربرد آن بسیار گسترده تر از قبل است. این نسخه از اچ تی ام ال با استفاده از API جاوا اسکریپت، قابلیت شناسایی موقعیت مکانی کاربران را دارد. از ویدئو و صوت نیز به خوبی پشتیبانی می‌کند، دارای ساختاری شفاف و منسجم بوده و سایت‌هایی که با آن طراحی می‌شوند، پایداری مناسب و قابل توجهی دارند.

یادگیری زبان HTML سخت است؟

در صورتی که شما بخواهید این زبان پایه و مهم را برای طراحی سایت یاد بگیرید، کار چندان سختی پیش روی شما نخواهد بود. این زبان یکی از ساده‌ترین زبان‌های برنامه نویسی است که کافی است نحوه استفاده از تگ‌ها و مفاهیم هر کدام را بدانید. تگ‌های اصلی در تمامی صفحات وب که باید با آن‌ها آشنا باشید، شامل موارد زیر است:

• تگ body مهم ترین تگ در این زبان است که تمام عناصر مربوط به ظاهر سایت باید داخل آن قرار بگیرند.
• تگ doctypehtml به مرورگر می‌گوید که ما از کدام نسخه از این زبان استفاده می‌کنیم.
• تگ head مغز متفکر صفحات وب بوده و کارهایی مانند تعامل با صفحات CSS، تعامل با موتور جست و جو، تعامل با جاوا اسکریپت، توضیحات صفحه، عنوان صفحه و موارد دیگر را انجام خواهد داد.

شما بعد از حدود 1 تا 2 هفته می‌توانید آشنایی نیمه حرفه‌ای با این زبان و تگ‌های آن پیدا کنید. در صورتی که بخواهید کار خود را به صورت حرفه‌ای انجام دهید، احتمالا با چالش‌هایی مواجه خواهید شد که در مثال‌های تمرینی و آموزشی با آن مواجه نشده‌اید. برای یادگیری حرفه‌ای این زبان می‌توانید در دوره‌های آموزشی مختلف شرکت کرده و برای خود شروع به کسب درآمد کنید.

جمع بندی

زبان html یکی از قدیمی‌ترین و البته مهم‌ترین زبان‌های مورد استفاده در طراحی سایت است. این زبان نشانه گذاری به ما کمک می‌کند که بتوانیم قالب و اسکلت اصلی سایت را طراحی کرده و بسازیم. این زبان البته در نسخه جدید خود یعنی HTML5 کاربردهای گسترده دیگری نیز دارد. مهم ترین عنصر در این زبان تگ‌ها است که به کمک آن‌ها می‌توان یک سایت را تقسیم بندی کرده و آن را طراحی کرد. این زبان در کنار دیگر زبان های برنامه نویسی مانند CSS و جاوا اسکریپت به شما امکان طراحی و ساخت یک سایت امن، پویا، سریع و زیبا را خواهد داد.